Ca sĩ Y Moan và Nhạc sĩ Nguyễn Cường thời trẻ.

Theo ca sĩ Y Vol, con trai trưởng của Y Moan, cha anh không bị ung thư vòm họng do hút thuốc quá nhiều như một số báo đã đưa tin. Y Moan bị huyết áp cao, hay ho do hút thuốc nhưng khi đi khám ở Buôn Mê Thuột, chụp X-quang thì phổi không bị nám. Vì ông ngại nội soi dạ dày nên bác sĩ dựa vào các triệu chứng chuẩn đoán ông bị viêm đại tràng, cho đơn thuốc điều trị tại nhà. Khi quá đau, gia đình đưa Y Moan đến bệnh viện nội soi hai lần và ông lập tức được chuyển xuống bệnh viện Ung bướu Sài Gòn.

Tại đây các bác sĩ đầu ngành đã tiến hành mổ khẩn cấp cho Y Voan vì không dám bơm hóa chất kiểm tra. Trong khi mổ, phát hiện dấu hiệu ung thư đã di căn xuống phần bụng, các bác sĩ đành chuyển ông về Buôn Mê Thuột.

Trong những ngày NSƯT Y Moan nằm tại bệnh viện Ung bướu TP HCM, nhạc sĩ Trần Tiến, Thế Hiển, ca sĩ Siu Black thường xuyên vào thăm ông. Nhạc sĩ Nguyễn Cường - người được xem là có công "khai phá" một Tây Nguyên hùng vĩ, hoang dã trong con người Y Moan - ngày ngày lo lắng điện thoại hỏi thăm tình hình sức khỏe giọng ca Ơi! M'Đrak. Bà mẹ 82 tuổi của nhạc sĩ Nguyễn Cường cũng đang nằm viện nên "gã cao bồi Hàng Bạc" không thể bay vào thăm "học trò" của mình.

Y Moan và hai con: Y Vol (trái), Y Garia (phải).

Thời gian phát hiện ra trọng bệnh của Y Moan quá ngắn khiến bạn bè, người thân của ông đều bàng hoàng. Y Vol nghẹn ngào cho biết, khi nghe tin, anh chỉ biết khóc. “Bệnh tình cha tôi bây giờ y học đã bó tay, chỉ mong ông cụ ở hiền gặp lành, trời thương kéo dài cuộc sống. Lễ Phật đản, tôi đi chùa cầu nguyện, mong đổi tuổi thọ của mình cho cha để cha có thể sống thêm mười năm nữa. Nếu thế, tôi sống đến năm 40 tuổi cũng mãn nguyện lắm rồi. Cha tôi vất vả từ trẻ, chỉ lo cống hiến cho sự nghiệp, không màng danh lợi, cả đời sống trong khu tập thể nhỏ, mang danh Nghệ sĩ Ưu tú nhưng 50 tuổi mới có được căn nhà. Tới khi mọi thứ ổn định, con cái trưởng thành thì lại không được hưởng thụ” - Y Vol nghẹn ngào.

“49 chưa qua, 53 lại tới” - con trai trưởng của Y Voan lẩm nhẩm đầy bất lực. Giọng ca sinh năm 1957 mắc bệnh khi chưa hoàn thành album tổng kết 35 năm sự nghiệp ca hát với các ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Cường.

Sinh ra tại buôn Dhă. xã Lạc Giao. thị xã Buôn Ma Thuột, trong gia đình dân tộc Êđê nghèo có 7 anh em, Y Moan học hết lớp 7 thì theo đoàn văn công và trở thành ca sĩ chính của Đoàn ca múa nhạc dân tộc Đăk Lăk. Giọng ca hoang dã vang rền cả núi rừng Tây Nguyên trở nên nổi tiếng nhờ những bài hát của nhạc sĩ Nguyễn Cường: Ơi! M'Đrak, Em muốn sống bên anh trọn đời, Xốn xang cao nguyên Đăk Lăk... Ông là ca sĩ nổi tiếng duy nhất vừa đi hát vừa làm rẫy, nuôi hai con trai là Y Vol và Y Garia theo học Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (Hà Nội).

Hiện Ủy ban tỉnh Đăk Lăk đang làm hồ sơ gửi Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đề nghị gấp rút trao danh hiệu NSND cho Y Moan.

Ngọc Trần